Negeert jouw kind je weleens als je iets vraagt?
Zoiets als dit:
Het is bijna tijd om te eten. Dus je vertelt Anna dat ze haar speelgoed op moet ruimen. Maar Anna heeft daar niet echt zin in, want spelen is veel leuker dan opruimen.
Je herhaalt nog een keer.. “Ruim nou je speelgoed op, we gaan zo eten!”
Met net zo weinig effect.
Dan raakt je geduld een beetje op.
“Ik tel tot 3 en als je dan nog niet aan het opruimen bent!…. 1… 2…. 2,5 !!!”
Tot 3 tellen is zo’n bekende opvoedmethode
… die misschien soms lijkt te werken in het moment,
maar het op de lange termijn alleen maar lastiger maakt.
Dit is wat er gebeurd:
Wat Anna leert op dit moment is dat ze je rustig kan negeren totdat je bij 3 bent.
Dat ze niet de eerste keer al hoeft te luisteren als je iets zegt.
Er komt een verzoek om iets te doen, een herhaling, misschien een waarschuwing en dan nog 3 hele tellen – voordat ze pas hoeft te luisteren.
Anna leert dat ze je woorden niet altijd serieus hoeft te nemen.
En wat als Anna na 3 tellen nog steeds niet gaat opruimen?
Wat is de volgende stap?
Dreigen met straf?
Schreeuwen?
Anna optillen, aan tafel zetten en zelf maar opruimen?
Niet echt handig, voelt niet fijn, geen fijne sfeer, power struggles, vermoeiend…
En de kans is erg groot dat Anna je de volgende keer ook gewoon negeert totdat je bij 3 bent. Of boos wordt.
Heb jij weleens het gevoel dat je kind pas luistert als je ‘serieus’ wordt: gefrustreerd of boos?
Misschien heb je per ongeluk je kind geleerd dat het oké is om je te negeren.
Beter dan waarschuwen, tellen, boos worden en in een machtsstrijd terecht komen… kun je dit doen:
Stap 1: Vervul de onderliggende behoefte aan autonomie.
Ik heb het vaak over de ‘AA-balkjes’ van kinderen. Aandacht & Autonomie. De 2 sterkste emotionele behoeftes van elk kind.
(bekijk de video hierover hier)
In het kort:
Autonomie betekent dat je kind invloed voelt over zijn eigen leven.:
“Ik heb invloed op mijn wereld!”
“Ik kan het zelf!”
Dit is een hele sterke, onbewuste behoefte.
Bij sommige kinderen (peuters, pubers en strong-willed kinderen) is deze behoefte groter. Maar elk kind heeft dat.
Als een kind niet op een positieve manier genoeg invloed voelt, gaat het op negatieve wijze invloed proberen uit te oefenen.
Gegarandeerd
Kinderen zijn zich er niet bewust van.
En ze kunnen niet aangeven: “Hey mam, ik voel te weinig invloed!”
Maar wat een kind wel kan doen om invloed te voelen is:
‘Nee’ zeggen.
Niet meewerken.
Brutaal doen.
Lekker niet luisteren.
Of proberen invloed te voelen over jou en jouw gevoel: op je knopjes drukken enzo.
Dat is ook invloed voelen.
Als je zorgt dat het Autonomie-balkje van je kind genoeg opgeladen is, door je kind in zo veel mogelijk situaties positieve invloed te laten voelen, dan verdwijnt de behoefte om invloed op negatieve manieren te zoeken.
Dat kan bijvoorbeeld door je kind meer zelfstandigheid te geven, door je kind vaker zelf keuzes te laten maken.
Op momenten en over dingen die voor jou acceptabel zijn natuurlijk.
Stap 2: Gebruik connectie-communicatie
Als je iets wilt van je kind is het belangrijk om duidelijk te zijn, maar als je graag wil dat je kind luistert is het ook belangrijk om respectvol en rustig te communiceren.
In de cursus Positief Opvoeden voor hoogsensitieve kinderen gebruiken we deze tool: Connectie-Communicatie.
Dat betekent in het kort dat je altijd eerst contact maakt.
Dus bijvoorbeeld niet roepen vanuit een andere kamer, maar zorgen dat je bij je kind bent, op ooghoogte en altijd een rustige stem gebruikt.
Dit werkt erg goed omdat je je kind leert om te luisteren zonder dat je je stem hoeft te verheffen.
Bovendien hoe jonger je kind is, hoe meer het leert van jouw voorbeeld. Dus je kind leert zelf ook respectvol communiceren.
In het voorbeeld met Anna en het opruimen gaat dat bijvoorbeeld zo:
Je loopt naar Anna toe, gaat op je hurken naast haar zitten, maakt oogcontact:
“Hey Anna, het is bijna tijd om te eten dus ik wil graag dat je je speelgoed opruimt. Je bent al zo groot en je kunt zo veel dingen zelf. Kun je laten zien hoe goed je kan opruimen?
Een rustige stem gebruiken houdt de energie rustig.
Bovendien, als jij je stem niet verheft, hoeft je kind zijn of haar stem ook niet te verheffen om gehoord te worden.
Als je het op zo’n soort manier formuleert stimuleert het ook nog de behoefte aan autonomie. “Ja, ik kan het zelf!”
Maar soms is dat nog niet genoeg
Als Anna dan nog niet gaat opruimen, kan het zijn dat er een gevoel in de weg zit.
Gevoelige kinderen hebben dit vaak. Grote teleurstelling omdat het tijd is om te stoppen met spelen bijvoorbeeld.
Dan is het behulpzaam om het gevoel te erkennen. Dat geeft een kind het gevoel dat het gehoord en begrepen wordt.
Bovendien gaan gevoelens die genegeerd worden vaak alleen maar harder schreeuwen (en je kind dus ook).
Misschien is deze situatie bij jullie al zo’n ingesleten patroon of een machtsstrijd geworden dat je wat andere tools nodig hebt.
Bij steeds terugkomend gedrag, kun je soms consequenties als opvoedmethode gebruiken. Hier kun je lezen hoe je dat doet:
Straffen werkt niet, consequenties wel: Zo doe je dat!