We willen graag dat ons kind luistert en meewerkt
En dan ook graag zonder drama, zeuren, mopperen, omkopen of eeuwig herinneren
Maar hoe motiveer je je kind om dat te doen?
Een veel gebruikte opvoed-methode is straf voor ‘ongewenst’ gedrag en beloning voor ‘gewenst’ gedrag.
En hoewel dat soms, op de korte termijn, heel effectief kan zijn…krijg je op de lange termijn juist meer problemen…
Er bestaan een aantal hardnekkige misvattingen over motivatie.
Bijvoorbeeld: Beloningen motiveren gewenst gedrag
Als je goed gedrag beloont, of je kind een beloning beloofd als hij of zij iets doet, dat dát een kind motiveert.
Maar, op de langere termijn, bereik je het tegenovergestelde:
Hoe meer je gebruik maakt van beloning, hoe minder motivatie een kind uiteindelijk heeft om iets te doen!
Beloningen worden vaak gebruikt in het leven van een kind:
- Een sticker als je je werkje af hebt op school
- Een snoepje als je op de wc gaat
- Je zakgeld als je het gras maait
- Geld voor goede cijfers op school
De achterliggende gedachte is, dat als je een kind beloond voor gedrag, het dat gedrag zal blijven doen in de toekomst.
Maar, die theorie blijkt (helemaaaaal) niet te kloppen.
Op de korte termijn kan het heel goed werken, en een kind doet wat je wil voor de beloning.
Maar op de lange termijn krijg je hier juist meer uitdagingen door…
1. Ik heb er geen vertrouwen in
De boodschap die je je kind geeft als je ergens een beloning tegenover zet is dit: Ik heb er geen vertrouwen in dat jij… je best doet op school, of hulp aanbied, of bijdraagt aan ons huis & gezin of goed voor jezelf zorgt – als er geen beloning tegenover staat.
2. Wat krijg ik ervoor?
Als je regelmatig beloningen gebruikt dan krijgt een kind een ‘wat krijg ik ervoor’ houding.
Als je je kind een beloning geeft omdat het z’n kamer opruimt, of omdat hij of zij z’n best doet op school, of naar de wc gaat, dan denkt zo’n kind op den duur: Als ik er niks voor krijg dan ga ik dat echt niet doen!
3. Beloningen verliezen hun aantrekkelijkheid over tijd
In het begin kan een snoepje, een sticker, een euro of 10 minuten schermtijd nog erg aantrekkelijk zijn voor je kind.
Maar na een tijdje verliest het z’n aantrekkelijkheid en werkt het niet meer zo motiverend. En dan moet je de beloningen steeds groter maken…
4. Op de lange termijn verliezen kinderen hun Innerlijke motivatie
En dat is het grootste probleem.
Innerlijke motivatie is dat een kind iets doet – omdat het dat zelf wil, omdat het goed voelt, omdat het goed voelt om bij te dragen, omdat het leuk is.
Innerlijke motivatie is gezonde of positieve keuzes maken, ook als je geen beloning krijgt. Ook als er geen ouders in de buurt is die je straf kan geven als je een andere keuze maakt.
Je wilt dat je kind zelf positieve keuzes maakt, vanuit innerlijke motivatie. En daar kun je je kind in begeleiden. Maar beloningen hebben dus het tegenovergestelde effect.
5. Minder interesse in het gedrag wat je beloond
En het maakt een kind minder gemotiveerd in het gedrag wat je juist probeert te motiveren met een beloning.
Er is een heel interessant onderzoek hierover gedaan aan de Stanford universiteit.
Voor het onderzoek namen ze een groep kleuters die het allemaal leuk vonden om te tekenen. Ze splitsten de groep in tweeën en lieten ze allemaal lekkere tekenen.
Een groep kreeg een beloning, elke keer als ze een tekening af hadden.
En dit is wat er gebeurde:
De kinderen die een beloning kregen voor tekenen werden minder geïnteresseerd in tekenen. Ze gingen 50% minder spontaan tekenen uit zichzelf. En de esthetische kwaliteit van hun tekeningen ging merkbaar achteruit.
De beloning veranderde iets wat ze eerst leuk vonden om te doen, om gewoon te doen, in werk. Iets wat ze deden om iets anders te krijgen. Dus het was veel minder interessant geworden.
Dat is het probleem met externe motivatie – zoals beloningen & complimentjes, dat verlaagt innerlijke motivatie.
Dus je denkt dat je het goed doet en je kind stimuleert om iets te doen door het te belonen, maar het heeft op termijn juist het tegenovergestelde effect.
Als er iets is waarvoor je je kind nu een beloning geeft, dan wordt de innerlijke motivatie voor je kind om datgene te doen dus steeds minder.
Als je kind nog jong is dan valt het vaak nog wel mee.
Jonge kinderen hebben ontzettend veel innerlijke motivatie.
Die doen de hele dag van alles gewoon omdat het goed voelt!
Ze proberen van alles. Ze helpen spontaan met de ramen lappen. Of vinden een steen op straat en geven die aan jou.
Jonge kinderen doen dingen voor de lol, omdat het goed voelt, omdat het interessant lijkt, omdat het fijn voelt om te helpen, omdat het fijn voelt om te geven – en dat doen ze allemaal uit zichzelf, allemaal innerlijke motivatie.
Externe beloningen motiveren misschien op de korte termijn, maar alleen innerlijke motivatie is blijvend.
Dus het plan is om dat bij jonge kinderen zo veel mogelijk te houden. En bij oudere kinderen dat te stimuleren of helpen terugvinden als ze het een beetje kwijt zijn.
In de cursus Hoogsensitief Opvoeden leer je tools, strategieën en stap-voor-stap aanpakplannen om dagelijks de innerlijke motivatie van je kind te vergroten
Wat kun je doen om Innerlijke Motivatie te vergroten?
Om te beginnen, stoppen met belonen!
Het goede nieuws is dat je geen beloningen nodig hebt om gedrag te motiveren.
Als je nu beloningen gebruikt en je wilt daar mee stoppen, dan wordt je kind daar waarschijnlijk niet zo blij van.
Je zou het zo kunnen brengen:
“Je bent al zo groot geworden! Ik heb er alle vertrouwen in dat je nu … kunt doen, zonder beloningen.”
Laat je kind weten dat je er alle vertrouwen in hebt dat ze hun klusjes kunnen doen of meehelpen of lezen zonder een beloning nodig te hebben.
Je kunt je kind een beetje gerust stellen dat het gewoon nog af en toe een snoepje mag, of een sticker, of zakgeld krijgt… maar gewoon omdat het leuk of lekker is en ze hoeven er niks voor te doen.
Vergroot innerlijke motivatie met Aanmoediging
Er zijn veel manieren om de innerlijke motivatie van kinderen te stimuleren.
Je kind meer autonomie, positieve invloed en zelfstandigheid geven bijvoorbeeld.
En aanmoediging gebruiken in plaats van beloningen of prijzen / complimentjes geven werkt ook goed.
Aanmoediging helpt een kind om innerlijke motivatie te vinden en te versterken en om zich goed te voelen over zichzelf.
Aanmoediging voelt als onvoorwaardelijke acceptatie om wie je bent, los van wat je doet.
De focus bij aanmoedigen ligt niet op jouw mening, maar op de eigen gevoelens van je kind over zichzelf.
Hier zijn wat voorbeelden:
Prijs: Ik ben zo trots op je!
Aanmoediging: Je hebt hard gewerkt. Je bent vast trots op jezelf!
Prijs: Je bent zo slim!
Aanmoediging: Het is je gelukt. Dat voelt vast goed. Hoe heb je het voor elkaar gekregen?
Prijs: Wat een mooie tekening!
Aanmoediging: Jij hebt lekker zitten tekenen! Wat heb je gemaakt? Ik zie een bloem…
Of: Wat vindt jij mooi aan je tekening?
Probeer meer te focussen op de moeite die je kind gedaan heeft, het proces, het gevoel van je kind, de bijdrage die je kind levert, het plezier wat je kind heeft of vraag naar details.
Je kunt het zo zien: als je een kind prijst, dan zet jij je kind in het zonnetje. Maar als jij weg gaat is de zon ook weg. Als je aanmoediging gebruikt, help je je kind zichzelf in het zonnetje te zetten. En dat is blijvend.
Meer lezen:
Straffen werkt niet – consequenties wél. Zo doe je dat
Van veel complimentjes wordt je kind onzeker – zeg liever dit
Hoe geef je je kind zelfvertrouwen? – Voorkom 3 foutjes & gebruik deze 3 tips
Positief Opvoeden voor Hoogsensitieve kinderen
Transformeer in 5 stappen je opvoedstijl en breng rust, balans en harmonie in huis.
Het innerlijke zelfvertrouwen en de innerlijke motivatie van je kind dagelijks opbouwen.
- Een online video cursus van 6 weken met effectieve tools die je kunt gebruiken om alle uitdagende situaties met je kind op te lossen.
- Extra tools voor relaties tussen broertjes & zusjes, voor peuters en voor pubers.
- Stap voor stap strategieën voor harmonieuze ochtend- & bedtijd routines, om ‘vervelend’ gedrag blijvend op te lossen, en voor het doen van klusjes in huis en het opruimen van je slaapkamer – bijvoorbeeld.
Als je rust, balans, harmonie en zelfvertouwen voor je kind wilt, hier lees je er alles over:
Positief Opvoeden voor hoogsensitieve kinderen vanaf 2 jaar t/m tieners
