Hoe geef je een hoogsensitief kind zelfvertrouwen? Voorkom deze 3 foutjes en gebruik deze 3 tips.

Hoogsensitieve kinderen zijn wat sneller onzeker en krijgen eerder last van faalangst of perfectionisme. 

Dat komt omdat deze kinderen gevoeliger zijn voor de reacties die ze krijgen uit de omgeving. Ze zijn zich er veel meer bewust van wat anderen voelen en denken, en het komt veel dieper binnen.

Juf verheft haar stem om de klas stil te krijgen. Het ene kind denkt ‘oh stil zijn.’ Bij een ander kind komt stemverheffing heel hard binnen en voelt het als persoonlijke afwijzing: ‘ojee ik deed iets fout’

Nieuwe ervaringen kunnen spannend zijn voor deze kinderen…

En omdat ze de gevoelens van anderen zo sterk aanvoelen, hebben hoogsensitieve kinderen sneller de neiging om anderen blij te willen maken of voor anderen te zorgen – ook als dat ten koste van hunzelf gaat…

Voor hoogsensitieve kinderen is zelfvertrouwen opbouwen dus extra belangrijk!

Veel van je kind houden en je kind complimentjes geven leiden helaas niet automatisch ook tot zelfvertrouwen in je gevoelige kind.

Je wilt graag dat je hoogsensitief kind zelfvertrouwen voelt

Dat je kind zich goed voelt over zichzelf.
Dat je kind zijn of haar eigen keuzes durft te maken.
Dat je kind nieuwe dingen durft te proberen.
En fouten durft te maken…

Het goede nieuws is dat je daar als ouder een hele grote rol in speelt.

Het slechte nieuws is dat je daar als ouder een hele grote rol in speelt 

Want hoe doe je dat precies? 

Met handige gewoontes, die zelfvertrouwen in je kind opbouwen. En het vermijden van gewoontes die onbedoeld het zelfvertrouwen van je kind ondermijnen.

Hier zijn 6 tips om een hoogsensitief kind zelfvertrouwen te geven

3 Dingen die een negatief effect hebben op zelfvertrouwen:

1. Voorkom oplossen, fixen en overnemen

Er zijn een aantal goed bedoelde gewoontes, die je kind onbewust de boodschap sturen: 

“Jij kan het niet zelf. Ik heb er geen vertrouwen in dat jij het zelf kan.”

Bijvoorbeeld: “Oh kom maar, laat mij dat maar doen”
Als je kind worstelt met de rits van de jas.

Of: “Mama ik kan het niet!”
“Ik doe het wel even voor je”

Klinkt lief en is absoluut goed bedoeld.

Maar als jij vaak iets overneemt wat je kind zelf kan of dingen voor je kind oplost voordat het zelf de kans heeft gehad een oplossing te vinden, dan bevestig je daarmee de boodschap:

‘Jij kunt het niet zelf’

2. Voorkom onnodig herhalen

Onnodig herhalen, lief bedoeld als geheugensteuntje, heeft hetzelfde effect.

Als er iets is wat je kind al geleerd heeft bijvoorbeeld: ‘dankjewel’ zeggen als je iets krijgt. En jij herinnert je kind daaraan voordat het de kans heeft gehad dat zelf te doen: “Niet vergeten dankjewel te zeggen!”

Dan zeg je eigenlijk: Ik heb er geen vertrouwen in dat jij dit zelf kunt onthouden. 

Kinderen zijn nog volop aan het leren. Dus het is handig om nieuwe vaardigheden te oefenen. En als je kind vaak iets vergeet, dan zijn daar andere ‘trucjes’ of opvoed-tools voor. 

Maar als je onnodig dingen herhaalt die je kind al weet en kan, dan heeft dat geen positief effect op het zelfvertrouwen van je kind. 

3. Voorkom overmatig prijzen & complimentjes

Een hele natuurlijke en begrijpelijke gedachte is dat als je je kind veel prijst dat je kind daar dan zelfvertrouwen van krijgt:

“Goed gedaan! Zie wel dat je het kan!’

Maar, dat heeft het tegenovergestelde effect. 

Prijzen maakt kinderen meer gefocust op externe validatie. Het voelt goed en ze willen er graag meer van – maar je kunt het alleen van anderen krijgen. 

Kinderen worden meer gefocust op de buitenwereld, en welke reactie ze krijgen, in plaats van dat ze zelf voelen. In plaats van iets doen met innerlijke motivatie – omdat het goed voelt, of leuk is, of omdat het fijn voelt om bij te dragen verschuift het langzaam naar externe motivatie. 

Het blijkt dat hoe meer je gebruik maakt van externe motivatie (prijzen, complimentjes, belonen of straffen), hoe lager de innerlijke motivatie van een kind wordt. 

Dat betekent dat je kind steeds minder uit zichzelf gaat doen en er steeds meer externe motivatie nodig is om je kind nog in beweging te krijgen.

Er is veel onderzoek gedaan naar motivatie in kinderen en het effect van bijvoorbeeld prijzen en belonen. Dit onderzoek van Carol Dweck vind ik zelf erg interessant:

Bij een groep leerlingen uit wat bij ons groep 6 is, werd het effect van prijzen onderzocht. Elke leerling ging kleine opdrachten doen.

Bij de helft van de groep werden ze geprezen als ze het goed deden: wow, jij bent slim! Bij de andere groep werd gebruikt gemaakt van aanmoediging.

Het bleek dat de kinderen die prees kregen later, als ze zelf de keus hadden, eerder makkelijkere opdrachten uitkozen, omdat ze wilden voorkomen dat ze het fout deden. De groep die aanmoediging had gekregen bleek juist eerder voor meer uitdagende opdrachten te kiezen.

Overmatig prijzen en veel complimentjes dragen dus bij aan faalangst en perfectionisme. 

Prijzen en complimentjes zijn niet slecht. Je kunt het zien als snoep. Af en toe is lekker. Maar te veel is ongezond. 

Wat kun je in plaats daarvan doen?

3 Dingen die een positief effect hebben en een hoogsensitief kind zelfvertrouwen geven.

4. Moedig je kind aan

Aanmoediging helpt een kind om innerlijke motivatie te vinden en te versterken en om zich goed te voelen over zichzelf.  

Aanmoediging voelt als onvoorwaardelijke acceptatie om wie je bent, los van wat je doet.

De focus bij aanmoedigen ligt niet op jouw mening, maar op de eigen gevoelens van je kind over zichzelf.

Hier zijn wat voorbeelden:

Prijs: Ik ben zo trots op je!
Aanmoediging: Je hebt hard gewerkt. Je bent vast trots op jezelf!

Prijs: Je bent zo slim!
Aanmoediging: Het is je gelukt. Dat voelt vast goed. Hoe heb je het voor elkaar gekregen?

Prijs: Wat een mooie tekening!
Aanmoediging: Jij hebt lekker zitten tekenen! Wat heb je gemaakt? Ik zie een bloem… 
Of: Wat vindt jij mooi aan je tekening?

Probeer meer te focussen op de moeite die je kind gedaan heeft, het proces, het gevoel van je kind, de bijdrage die je kind levert, het plezier wat je kind heeft of vraag naar details.

Je kunt het zo zien: als je een kind prijst, dan zet jij je kind in het zonnetje. Maar als jij weg gaat is de zon ook weg. Als je aanmoediging gebruikt, help je je kind zichzelf in het zonnetje te zetten. En dat is blijvend.

5. Geef je kind positieve invloed

Positieve invloed is alle – voor jou acceptabele – manieren waarop je je kind zelf invloed over zijn of haar eigen leven geeft. 

Een goede manier om dat te doen is door je kind veel positieve keuzes aan te bieden. Keuzes die passen bij de leeftijd van je kind en waarvan alle opties acceptabel zijn voor jou.

Bijvoorbeeld:

• Wil je jam of kaas op brood?
• Wat zullen we voor toetje halen?
• Welke kleding wil je aan?
• Wil je de rode of de blauwe beker?
• Wil je je huiswerk voor of na het eten maken?
• Zullen we lopend of op de fiets?

Positieve invloed vergroot het zelfvertrouwen van je kind: 

Ik mag kiezen, ik heb invloed, wat ik wil is belangrijk, mijn mening doet ertoe.

6. Bevorder zelfstandigheid

Hoe meer je een kind de mogelijkheid biedt om dingen zelf te doen en bij te dragen aan jullie gezin, hoe meer een kind kan voelen en ervaren dat het waardevolle vaardigheden heeft.

Ik kan het! Ik heb invloed. Ik ben waardevol. Ik heb iets bij te dragen.

Dat geeft zelfvertrouwen.

Het kost in het begin meer tijd om te oefenen en veel dingen gaan 10x sneller als jij het zelf doet, maar regelmatig zelf nieuwe vaardigheden leren, oefenen, fouten maken en uiteindelijk slagen voeden het zelfvertrouwen van je kind.

Eenzelfde effect heeft klusjes doen in huis.

Ik ken weinig kinderen die dit bewust weten of ooit zouden toegeven, maar kinderen die regelmatig bijdragen aan het huis en aan het gezin door klusjes te doen, voelen zich beter:

Voelen zich beter over zichzelf, over hun rol in het gezin en over hun vaardigheden. 

Bijdragen in huis geeft een hoogsensitief kind zelfvertrouwen! Dus dat is een win-win situatie. Zelfvertrouwen voor je kind, meer rust voor jou 😉

---

---

Je kind opvoeden met zelfvertrouwen?

In de cursus Positief Opvoeden voor Hoogsensitieve Kinderen vind je bewezen strategieën om je kind positief op te voeden. Die dagelijks het zelfvertrouwen van je kind vergroten.

Geef je hoogsensitief kind zelfvertrouwen en zelfstandigheid, en ervaar zelf meer rust!

Voor ouders met gevoelige kinderen vanaf 2 jaar t/m tieners.

Cursus Positief Opvoeden voor Hoogsensitieve Kinderen